Wybrzeże Morza Czarnego w Bułgarii nie od dziś cieszy się wielką popularnością wśród turystów bardzo chętnie zaglądających do tego wymarzonego miejsca urlopowego. Atrakcyjne pod względem turystycznym miasta, luksusowe kurorty oraz malownicze wioski pokrywają niemal całą linię brzegową pięknego kraju, a nadmorskie regiony oferują niezwykle bogate zaplecze turystyczne, hotelowe i gastronomiczne. Nie ma w tym nic dziwnego, gdyż region Słonecznego Brzegu jest wymarzonym miejscem na urlop.

Linia brzegowa w Bułgarii ma blisko 400 km, cała riwiera kusi turystów nieskończoną ilością restauracji, barów i dyskotek, a przepiękne plaże gwarantują wypoczynek na najwyższym poziomie. Piękne widoki zapewniają schodzące ku morzu pasma Strandży i niskiej w tym rejonie Starej Płaniny, a temperatura wody w okresie letnim wahająca się w granicach około 28ºC zachęca do długich kąpieli. Dzięki wpływowi morza klimat jest łagodny i przyjemny, idealny do wypoczynku i plażowania. Całe wybrzeże jest terenem pokrytym falistymi wzgórzami, na których rosną liczne skupiska dębów karłowatych, a piękne widoki potęgują dodatkowo malownicze niziny, tworząc tym samym niepowtarzalny krajobraz. Wzdłuż wybrzeża można podziwiać siedem małych wysp wkomponowanych w linię brzegową, na której nie brakuje przystępnych zatok kąpielowych i bezludnych plaż. Północne odcinki wybrzeża charakteryzują się tym, że tafla morza jest spokojna, plaże szerokie i łagodnie schodzą do stosunkowo płytkiej wody, brzegi są zalesione, a dodatkową atrakcję stanowią występujące powszechnie źródła mineralne. Południe jest bardziej dzikie, plaże otaczają strome wydmy, a między skałami można znaleźć malownicze zatoczki.

Słoneczny Brzeg – kurort idealnie nadający się na letni wypoczynek położony jest na wybrzeżu Morza Czarnego i zajmuje pas pomiędzy przylądkiem Elenite a Nesebyrem. Typowe letnisko przyciąga każdego lata dziesiątki spragnionych wypoczynku turystów. Miejscowa plaża ma kilka kilometrów długości i jest bardzo szeroka, przez co uchodzi za najlepszą na wybrzeżu. Na terenie kurortu znajduje się mnóstwo hoteli zdolnych pomieścić kilkadziesiąt tysięcy gości. Lokacja budynków poza plażą, wśród małych, zacienionych parków i ogrodów gwarantuje ulgę osobom szukającym cienia w upalne dni. W Słonecznym Brzegu rozrywki nie trzeba szukać daleko – kasyna, dyskoteki, kluby nocne oraz restauracje sprawią, że wieczory nie będą nudne, a malownicze zachody słońca zapadną głęboko w pamięci. Ciekawą atrakcją jest festiwal „Złoty Orfeusz”, podczas którego można zapoznać się z lokalnym folklorem i wysłuchać śpiewających, miejscowych artystów. Miłośnicy sportów wodnych będą mogli spróbować swoich sił w windsurfingu, żeglarstwie oraz popływać na skuterach, rowerach i nartach wodnych. Zorganizowany wypoczynek nie ominie także dzieci. Każdego lata przygotowywane są dla nich specjalne festyny, mini-pociągi, wesołe miasteczka, place zabaw i szereg atrakcji przystosowanych do bezpiecznej zabawy.

Nesebyr – jedno z najbardziej malowniczych miejsc wybrzeża, położone na skalistej wysepce połączonej ze stałym lądem wąską groblą. Antyczne i średniowieczne budynki wspaniałej starówki wpisane są na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a blisko 40 cerkwi zachwyca każdego lata turystów przybywających do tego uroczego miejsca. Miasto jest idealnym połączeniem kurortu wypoczynkowego z licznymi, nowoczesnymi hotelami, ze wspaniałą starówką zachwycającą swoim urokiem i sprawiającą, że wczasy spędzone w tym miejscu na zawsze pozostaną w pamięci. Turyści wypoczywający w Nesebyrze bardzo często korzystają z plaż w Słonecznym Brzegu, Burgas i Pomorie. Bogata infrastruktura turystyczna gwarantuje wypoczynek na najwyższym poziomie i zachęca do powrotu w to miejsce w kolejnym sezonie.

Pomorie – miejsce relaksu z bogatą historią, do którego zagląda wielu turystów zachęconych korzystnym mikroklimatem i wspaniałymi plażami. Brzeg morski jest niski i piaszczysty, co zapewnia komfortowy wypoczynek szczególnie rodzinom z małymi dziećmi. Zadowoleni będą także turyści, którzy niepewnie czują się w wodzie, gdyż płaska linia brzegowa, nieznacznie opadająca do morza, stwarza idealne warunki do nauki pływania.

Primorsko – piękna, kilkukilometrowa plaża sąsiaduje ze starym lasem dębowym, co sprawia, że Primorsko jest idealnym miejscem na spędzenie urlopu wśród malowniczej i ciekawej okolicy. Kurort uchodzi za miejsce spotkań młodzieży dzięki swojej historii związanej z organizacjami młodzieżowymi wyjeżdżającymi tam na obozy od wielu lat. Obecnie do Primorsko zjeżdża na wypoczynek mnóstwo młodych ludzi z całej Bułgarii i wielu turystów zainteresowanych przyjemną bazą noclegową, co jedynie może świadczyć o atrakcyjności tego miejsca. Lokalną ciekawostką są tajemnicze kamienne kręgi, które pozostawili zamieszkujący te ziemie Trekowie. Najlepiej wybrać się tam pod wieczór, kiedy miejsce spowija mistyczna aura.

Sozopoł – najstarsza miejscowość tej części wybrzeża, do której przyjeżdżają turyści poszukujący piaszczystych plaż i wspaniałej XIX wiecznej architektury. Spacer między nietypowymi domami dostarcza wielu wrażeń, a miasto szczyci się także kilkoma cennymi zabytkami, które warto zobaczyć. W małym porcie często można spotkać rybaków sprzedających okolicznym restauracjom świeżo złowione ryby, którymi delektują się później turyści gustujący w lokalnej kuchni. Co roku do Sozopołu turystów przyciąga wrześniowy Festiwal Sztuki „Apollonia”, podczas którego odbywają się liczne koncerty, spektakle i pokazy filmowe. Kurort nie bez powodu spodobał się bułgarskim artystom i podróżnikom poszukującym artystycznego klimatu. Miasto posiada dwie plaże, północną i południową, na których nigdy nie ma problemu ze znalezieniem dogodnego miejsca.

Burgas – duże miasto przyciąga wielu turystów ze względu na swoją specyfikę i historią, chociaż głównym powodem letnich wojaży jest przepiękna wielokilometrowa plaża. Na pewno warto zobaczyć miejscowe cerkwie, muzea i galerie przedstawiające twórczość bułgarskich artystów. Wytchnienie można znaleźć w sławnym Nadmorskim Parku zatopionym w zieleni poprzecinanej licznymi alejkami, na których można trafić na kamienne popiersia artystów, w tym na pomnik Adama Mickiewicza. Kurort słynie również z sierpniowego Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego oraz innych festiwali będących atrakcją dla turystów zwiedzających okolicę. Letnicy, którzy uciekają od miejskiego zgiełku z powodzeniem mogą wypoczywać na pobliskich, pięknych i piaszczystych kąpieliskach Sarafowo i Pomorie.

Duni – wakacyjna wioska wybudowana wokół zatoki Alepu jest ciekawym kurortem prezentującym nowoczesną architekturę, która celowo została skopiowana ze  starszej zabudowy. W okolicy znajdują się luksusowe hotele, natomiast o aktywny wypoczynek dbają liczne wypożyczalnie sprzętu wodnego i turystycznego. Ciekawostką dla turystów są rejsy po rzece Ropotamo oraz zwiedzanie ruin starej twierdzy. Długa, piaszczysta plaża jest tak samo atrakcyjna jak wille i hotele znajdujące się w okolicy. Całość uhonorowano nagrodą Błękitnej Flagi, która przyznawana jest za wspaniałe warunki turystyczne i ekologiczne. Wybrzeże, przy którym mogą kąpać się dzieci jest płytkie i łagodnie schodzi do morza, co sprzyja także adeptom windsurfingu i żeglarstwa.

Kiten – każdy turysta zaglądający do tego kurortu jest zachwycony. Miasto położone jest między innymi popularnymi letniskami, dzięki czemu nie ma tam tłoku, a bogata baza hotelowa gwarantuje kameralną atmosferę. Ozdobą kurortu jest spokojna, zaciszna i malowniczą zatoka zwieńczona piaszczystą plażą Atliman. Z nazwą wybrzeża wiąże się lokalna legenda o pięknej Stanie, która zasłynęła przed laty z obrony miejscowej twierdzy. Piękną historię o miłości i honorze powinni poznać wszyscy zakochani oglądający mistyczne zachody słońca.

Obzor – pozostałości starożytnej miejscowości nazywanej przez greckich żeglarzy Heliopolis można oglądać w niewielkim parku pełnym kolumn i rzymskich ruin świątyni Jowisza. Obecność historycznych pamiątek „miasta słońca” zachęca do przyjazdu tak samo jak niezwykle długa plaża z drobnoziarnistym piaskiem oraz znana na całym wybrzeżu dyskoteka. Wspaniałe hotele zapewniają komfortowy wypoczynek nawet najbardziej wymagającym turystom.

Święty Włas – kurort leży u stóp Eminskiej Płaniny i cieszy się idealnym śródziemnomorskim klimatem. Długa plaża łączy tę sympatyczną miejscowość ze Słonecznym Brzegiem, dzięki czemu każdego wieczoru można spacerować między kurortami i odwiedzać coraz to nowe restauracje, bary i dyskoteki, których w okolicy nie brakuje. Dni spędzone na pięknych plażach można dla urozmaicenia spędzić na wizytach w kilku okolicznych monastyrach.

Carewo – wspaniałe uzdrowisko położone jest na półwyspie porośniętym cytrusami, krzewami herbacianymi i drzewami eukaliptusowymi, co sprzyja sielankowemu wypoczynkowi. Największą atrakcją są przepiękne piaszczyste plaże obmywane wzburzonymi falami doskonale nadającymi się do uprawiania sportów wodnych.

Elenite – letnisko znalazło swoje miejsce w spokojnej zatoczce z ogromną plażą położoną pośród zielonych łąk. Nowoczesne ośrodki wypoczynkowe zapewniają aktywne spędzanie czasu oraz dysponują szeroką ofertą atrakcji zarówno rozrywkowych, jak i rekreacyjnych. W wąskich i zacienionych uliczkach nawiązujących architektonicznie do Nesebyru, można spędzić niezapomniane chwile, przysłuchując się jednocześnie rozmowom miejscowych rybaków.

Achtopoł – kurort położony na urokliwym półwyspie znany jest jako „Miasto Miłości i Spokoju”. Najczęściej zaglądają tam turyści pragnący wypoczywać na przepięknej, długiej i piaszczystej plaży. Woda w tym miejscu ma najwyższą temperaturę na całym wybrzeżu, a spokojne centrum sprzyja wieczornym spacerom. Historię przypominają niezwykłe mury obronne i wykopaliska archeologiczne, natomiast wygodę gwarantują luksusowe hotele i apartamenty o wysokim standardzie. Turystycznym dodatkiem jest górująca nad wspaniałymi plażami godna sfotografowania latarnia morska.

Sinemorec – sam wjazd do tej miejscowości w pobliżu ujścia rzeki Weleki czyni to miejsce urokliwym, chociaż turystów wabią najczęściej dwie urocze plaże. Jedna z nich zachwyca białym piaskiem kontrastującym z malowniczymi skałami, natomiast druga otoczona zielonymi wzgórzami Sinemorec uchodzi za najpiękniejszą w kraju.

Bułgarska kuchnia ma swoje tradycje zakorzenione w starożytności i można w niej zauważyć podobieństwa z kuchnią grecką, macedońską czy turecką, stąd tak wiele wspaniałych potraw na bułgarskich stołach. Smaku dodaje fakt, że Bułgarzy czerpiąc z tatarskich tradycji posługują się w przyrządzaniu jedzenia glinianymi naczyniami, które powoli ogrzewają potrawy nadając im niezwykłego smaku i aromatu. Dania mączne nie występują zbyt często, gotowanie ciasta nie należy też do tradycji, a główne potrawy nie mają słodkiego smaku. Prawie do wszystkich dań podawany jest chleb, do tradycji należy łamanie go i układanie na serwetce, a nie trzymanie w ręku. Kelnerzy mają w zwyczaju pytać o ilość chleba czy bułek podawanych do obiadu, ale należy pamiętać, że za taką usługę płaci się osobno.

W Bułgarii śniadania spożywa się raczej w drodze do pracy, można je kupić w specjalnych budkach, dużą popularnością cieszą się też cukiernie i kawiarnie, gdzie można zatrzymać się na kwaśne mleko z cukrem lub filiżankę kawy. Obiady jada się w restauracjach urządzonych w stylu ludowym, tak zwanych mehana. Dania składają się przeważnie z przystawki, którą jest najczęściej jakaś sałatka, zupy, innej w zależności od pory roku (może to być np.: tarator czy pileszka – rosół) i dania głównego kiufteta w sosie z ryżem, jarzynami i chlebem. Do popularnych deserów należą: pałaczinka (naleśnik nadziewany miodem i orzechami), baklava (słodkie ciasto z potłuczonymi orzechami w środku), kifła (rogal z marmoladą), mekica (rodzaj pączków) czy krem karameł (świeże mleko z wanilią i karmelem). Na kolację składa się spokojny posiłek konsumowany z rodziną lub przyjaciółmi. Najczęściej są to dania z rusztu zwane scara: kebabczeta (mięso mielone baranie, wieprzowe lub cielęce), meszena skara (grillowane krążki surowego bakłażana z przyprawami podawane z sosem jogurtowo-czosnkowym), sziszczeta (szaszłyki), które są podawane z pieczonymi ziemniakami, ryżem oraz kapustą. Syty posiłek najlepiej popić winem lub domową rakiją.

Popularne potrawy:

Kioopołu – przystawka z bakłażanów podawana na zimno.

Szopska sałatka – sławna bałkańska przystawka z pomidorów, ogórków, cebuli, papryki, pietruszki z owczym, startym serem

Sneżanka – kwaśne mleko z pokrojonymi ogórkami, czosnkiem i orzechami włoskimi.

Bob czorba – zupa fasolowa.

Szkembe czorba – flaczki wieprzowe lub cielęce.

Tarator – chłodnik podawany w upały, w którego skład wchodzi ogórek, kwaśne mleko, koper i czosnek wymieszane z wodą.

Tetewenska sałamura – zupa rybna polecana wszystkim, którzy przedobrzyli z alkoholem, gdyż jest ostra, kwaśna i słona.

Ser po szopsku – słony ser zapiekany z jajkiem w glinianym naczyniu.

Syrmi po trojańsku – gołąbki w liściach winogron.

Czomlek – rodzaj gulaszu z mięsa cielęcego, jagnięcego lub wieprzowego.

Kebabczeta – kotleciki z mielonego mięsa z rusztu.

Kiufteta – podobne do polskich sznycli z tłustego, wieprzowego mielonego mięsa ze słoniną i cebulą.

Musaka – zapiekanka z mięsa i warzyw.

Najważniejsze produkty królujące na bułgarskich stołach to sirene – biały, słony ser owczy, krowi lub bawoli, kiseło mliako – powstaje z krowiego mleka przy użyciu specjalnych bakterii oraz czubrica – gatunek przyprawy występujący na terenie całego kraju. Zioła są stałym dodatkiem do potraw, a najczęściej są to cząber, pietruszka, koper, mięta, papryka i bazylia. Za narodowe napoje uchodzą boza – sfermentowany napój z prosa i ajran – napój bezalkoholowy z kwaśnego mleka.

Wpływ na kuchnię mają również pory roku, gdyż latem w Bułgarii podaje się lekką jagnięcinę i cielęcinę, drób oraz dania jarskie, natomiast w zimie królują ciężkie zupy czorby i potrawy z wieprzowiny (popularna w tym okresie jest turszija – sałatka przyrządzona z marynowanych warzyw), a jesień to czas na warzywa i owoce.

Turyści, którzy są ciekawi jaki wpływ na kuchnię bułgarską miała Turcja mogą spróbować ciasto z serem, które w Serbii i Chorwacji nazywa się burek, a po bułgarsku banica sys sirene.

Znane są także takie potrawy jak: brużdżanska pita (mięso w opiekanym chlebie), rodopskie czewerme (jagnięcina), trackie katami oraz małże i zupa rybna z nadmorskiego kurortu Sozopoł. W rejonach nadmorskich jada się dużo ryb, najczęściej są to jesiotr i makrela.

Na ulicach bardzo często można spotkać stragany na których sprzedaje się orzechy i kasztany w papierowych torebkach oraz gewreci – obwarzanki, kukurydzę z grilla i racuchy – mekici.

Zamawiając potrawy w restauracjach należy zwrócić uwagę na wagę podawaną w gramach, żeby nie przedobrzyć z zamówioną porcją, a jedzenie na ogół nie jest gorące tylko ciepłe.

Smaczne jedzenie wymaga dobrze dobranych trunków, a tych w Bułgarii nie brakuje. Wina czerwone podawane są głównie do potraw z wołowiny i wieprzowiny, natomiast białe do cielęciny, drobiu, ryb, a półsłodkie z powodzeniem pasują do deserów i owoców. W Bułgarii jest wiele winnic, które zaopatrują lokalny rynek. Turyści powinni spróbować win czerwonych: Mawrud, Gymza, Trakija, Merło, Kadarka, Mełnik, Magareszko czy Pamid. Warto spróbować też Osmarski Pelin, wino o przyjemnym, łagodnym smaku, do którego dodaje się piołun. Oryginalnym prezentem przywiezionym z wyprawy może być wino Mecza Kryw – „niedźwiedzia krew”, które produkowane jest ze zmieszanych winogron cabarnet sauvignon i merlot, ma bogaty aromat i słodkawy smak oraz rubinową barwę. Za najlepsze białe wina uchodzą: Karłowski Misket, Damianica, Tamianka, Iskra i Keracuda. Dobrym smakiem cieszą się wina musujące takie jak Ljaskowec i Magura Cave. Winnice, w których można degustować te wspaniałe trunki znajdują się w okolicach Burges, Pomorie i Warny.

Będąc w Bułgarii warto spróbować alkoholi nieco mocniejszych, takich jak rakija – wysokoprocentowy napój przygotowany z oddestylowanego wina czy koniaku. Rakiję pije się przeważnie jako aperitif przed podaniem głównego dania. Popularnością cieszy się też śliwowica (np.: takie odmiany jak Tetewenska i Trojanska sliwowa rakija) przyrządzana ze śliwek, natomiast sama rakija powstaje również z moreli, fig, a nawet z płatków róży. Popularne koniaki to Pliska i Słynczew Briag. W lokalnej restauracji warto poprosić o kieliszek anyżówki zwanej mastyka, która przez Bułgarów przepijana jest taratorem. Piwosze znajdą też coś dla siebie, gdyż w Bułgarii prym wiodą takie piwa jak Astika, Zagorka czy Kamenica.

Bułgaria jest krajem wielonarodowościowym, którego największą grupę stanowią Bułgarzy, a znaczna część społeczeństwa to Turcy, natomiast język bułgarski należy do rodziny języków słowiańskich. Dominująca religia to prawosławie, a niewielki odsetek społeczeństwa stanowią też muzułmanie.

Bułgarzy są bardzo gościnni i życzliwi. Każdy nawet niezapowiedziany gość witany jest z wylewnością i zapraszany do domu. W porze posiłku prosi się go do wspólnego stołu, nie powinno się wtedy odmawiać bo jest to źle przyjmowane. Przyrządzenie posiłków jest pewnego rodzaju rytuałem, który trwa bardzo długo i warto się załapać na jego ceremonię, gdyż zanim dojedzie do spożycia właściwego posiłku pije się rakiję oraz zajada szopską sałatkę.

Bułgarzy chętnie obchodzą takie uroczystości jak chrzest, pierwsze kroki dziecka, urodziny i imieniny, a z okazji największych świąt wyrabiany jest z ciasta specjalny chleb, towarzyszą temu zwyczajowi tradycyjne pieśni. Warto obejrzeć bułgarski ślub, na który można trafić w trakcie posiłku w ludowej restauracji mehana.

Jednym z ciekawych zwyczajów jest taniec w maskach zwany kukeri, który pochodzi z pogańskiej tradycji i związany jest z przyjściem wiosny. Mężczyźni podczas tego tańca zakładają złowrogie maski i groźnie wyglądające stroje odstraszające duchy powodujące klęski przyszłych zbiorów.

Jeżeli chodzi o gesty, z których słyną Bułgarzy to mogą występować pewne różnice, na które warto zwrócić uwagę. Bułgarzy na „tak” kręcą głową podobnie jak Polacy, gdy się z czymś zgadzają, natomiast na „nie” gwałtownie unoszą brodę do góry dając tym samym sygnał rozmówcy, że się z czymś nie zgadzają.

W Bułgarii  napiwki daje się bagażowym, taksówkarzom i kelnerom, natomiast jeśli jesteśmy zadowoleni z obsługi podczas posiłku, przyjmuje się, że 10-15% jest wystarczającą kwotą na napiwek. Przy płaceniu dużymi nominałami, nie mówi się dziękuję, gdyż kelner zatrzyma wtedy gotówkę dla siebie, a jeśli nic nie powiemy, odniesie resztę na stół. Taksówkarzom i osobom serwującym kawę przy zapłacie najlepiej zaokrąglić kwotę.

Palenie jest w Bułgarii powszechne, ale zarządzenia władz stawiają kawiarniom i restauracjom wymóg wygospodarowania specjalnych pomieszczeń dla niepalących, a zdarza się, że kelnerki i tak przynoszą do każdego stolika popielniczki, więc mimo wszystko trzeba zwracać uwagę, gdzie się siada.

Zabierając się za picie alkoholu z Bułgarami warto zapamiętać powiedzenia Nazdrawe! - popularne „Na zdrowie!”, które jako toast należy wymówić na początku biesiady, gdyż czynność ta uważana jest za małą ceremonię. Odwiedzając zapoznanych Bułgarów powinniśmy wziąć dla nich jakiś prezent, np.: butelkę wina czy kwiaty. W bukiecie powinna być nieparzysta ilość kwiatów, gdyż  tradycja mówi, że parzystą ilość przynosi się na pogrzeby.

Bułgarzy zarabiają stosunkowo mniej od obywateli innych krajów, więc przy stole lepiej nie poruszać tematów związanych z cenami czy zarobkami.

W Bułgarii zakazane jest fotografowanie i filmowanie obiektów wojskowych. Należy także pamiętać o pozwoleniach fotografowania świątyń.

Najbardziej znane tradycje ludowe to Dzień Winiarza - Trifon Zarezan, obchodzony w pierwszej połowie lutego, kiedy to przycina się winną latorośl i spryskuje pędy winem, a w winnicach śpiewa się pieśni i tańczy wokół pól wybierając jednocześnie Winnego Króla, który ostatecznie udekorowany jest koroną splecioną z gałązek winnych. Znana też jest Martenica, kiedy pierwszego marca wszyscy obdarowują się małymi zawiniątkami z czerwonej i białej wełny, do których przywiązuje się srebrną monetę. Na północnym wybrzeżu gospodynie narzucają na drzewa owocowe czerwoną płachtę lub rozrzucają na polach czerwoną wełnę. Ma to zapewnić urodzaj, natomiast pasterze na szyjach swoich zwierząt zawiązują białe i czerwone nitki. Ciekawym zwyczajem religijnym jest Nestinari, czyli tańczenie na rozgrzanych węglach, które ma wypędzić choroby, a przynieść zdrowie i płodność. Przedstawienia takie prezentowane są turystom w nadmorskiej Albenie i Nesebyrze.

Region Słoneczny Brzeg proponuje wiele atrakcji związanych z aktywnym wypoczynkiem. Swoją ofertę mają liczne centra nurkowe, które proponują szkółki nurkowania, rejsy łodzią motorową i nurkowanie z instruktorem, profesjonalne filmowanie podwodne, a także wypożyczają sprzęt sportowy. Na brzegu będzie można uprawiać łucznictwo, zagrać w minigolfa i kręgle czy pojeździć na rowerze. Popularnością wśród osób uprawiających nurkowanie cieszy się Warwara, miasteczko w dolinie rzeki Czepinska, znane z podwodnych skał. Popularne są także piesze wycieczki krajoznawcze oraz jazda konna oferowana przez wiele klubów jeździeckich. Wiele wrażeń zapewnia także turystyka rowerowa, a na specjalnie przygotowanych szlakach turyści będą mogli aktywnie spędzać czas.

Pobiti Kamuni – fantastyczny rezerwat znajdujący się 18 km od Warny widoczny jest już z daleka. Na rozległej pustyni wśród wzgórz wyłaniają się z piasku robiące wrażenie kamienne kolumny o grubości 1-3 m i wysokości 7 m. Na temat zagadkowych obiektów istnieje kilka różnych hipotez, które okrywają tajemnicą stworzony przez naturę, a może przez człowieka pomnik przyrody.

Rezerwat przyrody Jaiłata i Kamienny Brzeg – miejsce bardzo atrakcyjne pod względem turystycznym, dlatego że można tam podziwiać prastare jaskinie wydrążone w okolicznych klifach służącym ludziom pierwotnym za domostwa. Do dziś rezerwat jest źródłem informacji dla archeologów i miłośników historii usatysfakcjonowanych wizytą w dziwnym miejscu. Będąc w okolicy warto też zobaczyć ruiny rzymskiej fortecy, gdzie podobno urodził się Orfeusz.

Bałczik – miasto z bogatą tradycją historyczną położone u stóp wapiennych skał nad podkowiastą zatoką o piaszczystych brzegach. Zwiedzając Bałczik można jednocześnie poznawać ciekawą miejscowość i wypocząć we wspaniałych plażach. Bałczik słynie z pięknego pałacu, do którego dociera się z placu Ribarskiego. Warto poświęcić temu miejscu chwilę czasu, gdyż owiane jest przepiękną historią o rezydującej w nim rumuńskiej królowej, którą opowiadają lokalni przewodnicy. Po długich spacerach można wypocząć w przepięknym ogrodzie stylizowanym na mitologiczny kreteński labirynt będący częścią większego obiektu – ogrodu botanicznego słynącego z potężnej kolekcji kaktusów. Jedną z alejek można dotrzeć do „Mostu Westchnień”, który uważany jest za miniaturę słynnego weneckiego Ponte dei Sospiri.

Madara – warto odwiedzić to miejsce, gdyż figuruje na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Leśna ścieżka wiedzie do Muzeum Archeologicznego, a majestatyczne schody wiodą ku skałom z rzeźbą Jeźdźca Madarskiego. Imponujący wizerunek jest uznawany za symbol ówczesnego państwa bułgarskiego.

Tuzłata – turyści skarżący się na bóle i dolegliwości z powodzeniem mogą wybrać się do uzdrowiska, w którym leczy się różne choroby dzięki relaksującej błotnej kuracji. Spędzony tam czas umilą dodatkowo morskie kąpiele. Po powrocie z kuracji na pewno nie zabraknie sił na zwiedzanie kolejnych zabytków.

Przylądek Kaliakra – warto udać się na dwukilometrowy cypel ze stromym wybrzeżem klifowym, gdyż uchodzi za najbardziej malownicze i przede wszystkim widokowe miejsce na całej linii brzegowej w Bułgarii. Nazwę „cudowny przylądek” Kaliakra zawdzięcza występującemu tam różowemu wapieniowi. Urzekające miejsce owiane jest wieloma tajemniczymi legendami, które warto zgłębić, żeby poczuć magię i oddech przeszłości. Przy okazji można zajrzeć do pobliskich jaskiń i zjeść posiłek w restauracji, z której rozpościera się wspaniały widok na morze.

Warna – trzecie co do wielkości w Bułgarii i największe miasto na wybrzeżu, które zachowało w nienaruszonym stanie swoją architekturę. Atmosferę kurortu określa się mianem kosmopolitycznej, gdyż na zacienionych promenadach można spotkać spacerujących marynarzy z całego świata, którzy zawitali do tego przepięknego portu i turystów mówiących różnymi językami. Wczasowicze odwiedzający miasto muszą koniecznie zobaczyć Mauzoleum Władysława III Warneńczyka, a także przepiękną starówkę z wieloma cennymi zabytkami, w której można podziwiać ormiańskie cerkwie i muzułmańskie meczety. Po zwiedzeniu miasta warto przysiąść w Parku Nadmorskim, w którym oprócz muzeów, pięknych alejek spacerowych i kawiarni liczne atrakcje znajdą dzieci wymęczone długimi wędrówkami. Pobyt dodatkowo może umilić wizyta w jedynym na Bałkanach delfinarium, gdzie specjalnie dla zwiedzających są przygotowane pokazy tresury. Popularnością wśród turystów cieszą się cykliczne imprezy takie jak chociażby czerwcowe Wareńskie Lato czy Międzynarodowy Festiwal Jazzowy organizowany pod koniec sierpnia. Przy morskiej stolicy ciągnie się długi pas piaszczystej plaży, chociaż turyści wybierają raczej pobliskie kurorty ze względu na jeszcze większą atrakcyjność miejsc kąpielowych.

Istambuł – leżące w Turcji naznaczone historią i dziedzictwem Imperium Bizantyjskiego i Osmańskiego miasto jest uważane dziś za jedno z najbardziej kosmopolitycznych i rozwijających się miast Europy i Azji Mniejszej. Istambuł ma swój specyficzny klimat, a w każdej z jego części znajdziemy coś wyjątkowego. Jest to jedno w niewielu miast na świecie, które łączy dwa kontynenty, a obie części znacznie się od siebie różnią, zarówno pod względem historycznym jak i społeczno-kulturalnym. Większość zabytków i hoteli o wyższym standardzie znajduje się w europejskiej części, a część azjatycka to głównie dzielnice mieszkalne, gdzie znajduje się niewiele pamiątek historycznych. W XI w. mieszkało tu już ponad milion obywateli, rozwijał się port, brukowane uliczki przysłonięte były dachami, powstało wiele obiektów sakralnych, fontann i bogato zdobionych kolumnad przy głównych ulicach. Z tego okresu nie przetrwało jednak wiele zabytków, a najważniejsze z nich to mury obronne i kilka obiektów sakralnych, jak np. Hagia Sophia. W tym czasie największym partnerem Konstantynopola była Wenecja, która początkowo była uzależniona od metropolii, ale kiedy jej mieszkańcy zbuntowali się – stała się wrogiem stolicy Bizancjum. Podczas wypraw krzyżowych, w których flota wenecka brała czynny udział, Konstantynopol został złupiony, a do zdobyczy należały m.in. złote konie z Hipodromu wieńczące obecnie portal weneckiego kościoła św. Marka. Podczas najazdu został również zniszczony ogromny pałac Konstantyna, który niegdyś posiadał 500 sal i 30 kaplic ozdobionych złotymi mozaikami. Dziś została z niego pojedyncza fasada z ogromnymi oknami i kolumny podtrzymujące niegdyś balkon. Przetrwało też kilka wczesnochrześcijańskich kościołów jak Mała Hagia Sofia czy Hagia Eirene. Cennym zabytkiem z tych czasów jest wspaniały Kariye Cami (dawniej kościół Zbawiciela na Chorze znajdujący się poza murami starego miasta), w którym znajdują się najwspanialsze na świecie bizantyjskie mozaiki ze scenami ze Starego Testamentu i życia Świętej Rodziny. Inne cenne zabytki to Hipodrom, którego budowę zlecił Konstantyn. Powstała tu wtedy widownia na 100 tys. osób, a odbywające się tu wyścigi rydwanów ściągały bogaczy z całej ówczesnej Europy. Podczas jednej z takich imprez doszło do zamieszek, podczas których zginęło 30 tys. mieszkańców, a Hagia Sofia została zniszczona. Na hipodromie na uwagę zasługują 3 pomniki: Obelisk faraona Totmesa – złupiony z Karnaku, kolumna Konstantyna VII oraz kolumna Wężowa pochodząca ze świątyni Apollina w Delfach. Najwspanialszym i najważniejszym zabytkiem miasta jest Hagia Sofia – kościół Świętej Mądrości Bożej – będący trzecią budowlą wzniesioną na tym miejscu. Warto zobaczyć, pochodzący z tego okresu imponujący Pałac Topkapi, gdzie poza głównym pałacem można zobaczyć Carskie Wrota, Skarbiec i Harem. Przy Pałacu znajduje się Muzeum Starożytnego Wschodu gdzie zgromadzono sumaryjskie, babilońskie i hetyckie skarby. Cały kompleks pałacowy był niegdyś miastem w mieście – jednocześnie przebywało tu ponad 50 tys., a poza meczetami i łaźniami znajdowało się tu jeszcze zoo – gdzie trzymano zwierzęta podarowane sułtanowi. Pałac Topkapi był nie tylko ośrodkiem administracyjnym - jego ogrom świadczył też o potędze Imperium Osmańskiego, a strzeliste minarety wielu meczetów dowodziły o sile islamu. Najsłynniejszą islamską budowlą jest Błękitny Meczet z XVII w., którego bogactwo i rozmach miały przyćmić znajdującą się niedaleko Hagię Sofię. Inna cenna osmańska budowla to dzisiejszy budynek Muzeum Sztuki Tureckiej i Islamskiej, zbudowany dla jednego w wezyrów Sulejmana Wspaniałego. Istambuł był przez wieki ważnym ośrodkiem oświatowym, o czym może świadczyć imponujący kompleks Bajazyta, w którego skład wchodzi Uniwersytet Stambulski i Meczet Bajazyta. Zaraz za nim znajduje się wielki Meczet Sulejmana – drugi co do wielkości w mieście i jeden z najwspanialszych na świecie. Będąc w Istambule warto udać się na Wielki Bazar, gdzie handluje się dosłownie wszystkim oraz Egipski Bazar Przypraw znajdujący się przy porcie. Nowe Miasto rozciąga się na europejskim brzegu Bosfor od zatoki Złoty Róg do dzielnicy Taksim i ma bardziej europejski kształt dzięki licznym willom i ambasadom. W tej części miasta funkcjonuje bardzo wiele kościołów chrześcijańskich i żydowskich synagog, a nieliczne świątynie muzułmańskie reprezentowane są m.in. przez Galata Mevlevihane. Zwiedzając tę część miasta warto udać się jedynego tego typu w kraju Muzeum Przemysłu Rahmi M. Koc lub zobaczyć słynny hotel Para Palas Oteli opisywanego wielokrotnie m.in. w „Morderstwie w Orient Expres” czy „Pociagu do Stambułu”.  Jadąc do Istambułu wymagane są paszporty, a wizę wjazdową wyrabia się na granicy.

Kiedy najlepiej lecieć do regionu Słoneczny Brzeg?
Sezon turystyczny w Słonecznym Brzegu trwa od czerwca do września, kiedy temperatura wody morskiej wynosi średnio 24°C, zachęcając do kąpieli w tym całym okresie. Turyści, którzy chcą uniknąć tłoku na plażach i spokojnie pozwiedzać piękne zabytki powinni odwiedzić ten kraj w maju, czerwcu lub we wrześniu. Planując urlop warto pamiętać o, że w regionie odbywają się liczne cykliczne imprezy takie jak chociażby czerwcowe Wareńskie Lato czy Międzynarodowy Festiwal Jazzowy organizowany pod koniec sierpnia.

Jaka waluta obowiązuje w Bułgarii i jakie są orientacyjne ceny?
W Bułgarii jednostka monetarna to l lew (BGN), 1 BGN = 100 stotinek. Bez problemu można wziąć polską walutę i wymieniać ją w kantorach. W większości sklepów, lokali i na stacjach paliw można płacić kartą. Ceny za usługi, artykuły żywnościowe i przemysłowe uchodzą za najtańsze w porównaniu z krajami Unii Europejskiej.

Gdzie i jakie pamiątki kupić w Słonecznym Brzegu?
W miejscowościach turystycznych jest wiele sklepików, które przyciągają turystów swoimi pamiątkami. Na wybrzeżu można kupić popularne ręcznie i maszynowo haftowane bluzki, obrusy, ubranka dla dzieci, chusty itp. W każdej miejscowości turystycznej można nabyć ceramikę, niezwykle popularne są naczynia gliniane, wyroby z kutego żelaza oraz wyroby jubilerskie. Ładną i symboliczną pamiątką, którą można przywieźć są obrazki i ikony, ale za te ręczne dzieła trzeba słono zapłacić. Praktycznym upominkiem mogą być tzw. dżezwe, czyli dzbanki do parzenia kawy. Będąc na wybrzeżu warto także zaopatrzyć się we flakonik olejku różanego, którego Bułgaria jest największym eksporterem.

Jaki czas obowiązuje w Bułgarii?
W Bułgarii zegary wskazują godzinę późniejszą, więc wjeżdżając na teren tego kraju przestawiamy zegarek o jedną godzinę do przodu.

Jak poruszać się po Słonecznym Brzegu?
Pomiędzy większymi miastami regionu jeżdżą pociągi pospieszne, które są droższe i wygodniejsze od pasażerskich. Pociągi ekspresowe są najdroższe i zazwyczaj w ciągu dnia odchodzi tylko jeden pociąg z Burgas do Sofii i z Warny do Płowdiwu. Transport autobusowy jest zasadniczo droższy od kolejowego, ale jego atutem jest to, że autobusy są nowe i mają klimatyzację. W przypadku podróżujących samochodem obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa dotyczy pasażerów na przednich i tylnych siedzeniach. Polskie prawo jazdy jest honorowane, a zielona karta nie jest obowiązkowa. Wszystkie pojazdy obowiązują opłaty drogowe związane z płatnymi odcinkami dróg. Osoba, która chce wynająć samochód musi mieć ukończone 21 lat, posiadać prawo jazdy oraz inny dokument tożsamości.

Jakie plaże są w Słonecznym Brzegu?
Kurort Słoneczny Brzeg to przede wszystkim rozległe, długie na kilka kilometrów i szerokie piaszczyste plaże. Znane piaszczyste kąpieliska to Sarafowo i Krajmorie, Primorie słynie z 10 kilometrowej plaży, natomiast trzykilometrowa plaża uhonorowana Błękitną Flagą znajduje się w Diuni. Nad spokojną zatoką w Kiten leży znana plaża Altiman, a na biały piasek można natrafić w Sinemorec.

Przy hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaża jest usypywana sztucznie lub znacznie różni się od typowych plaż miejskich, dlatego wybierając kurort i hotel warto upewnić się do jakiej plaży będziemy mieć dostęp.

Jakie są ograniczenia celne w Bułgarii?
Do Bułgarii można wwieźć bez opłat celnych 200 szt. papierosów lub 250 g innych wyrobów tytoniowych, 50 cygar, dwa litry wina lub jeden litr wódki, 50 g kawy, 100 g herbaty, 50 g perfum i wody toaletowej.

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania z służby zdrowia w Bułgarii?
W nagłych przypadkach turyści z Polski, którzy opłacają składki NFZ mogą w Bułgarii korzystać z opieki medycznej w ramach ubezpieczenia. Do korzystania z podstawowych usług medycznych uprawnia Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), którą można uzyskać przed  wyjazdem w siedzibie NFZ. Należy ją okazać podczas wizyty u lekarza. Opłaca się jednak wykupić polisę ubezpieczenia podróżnego, która w razie potrzeby umożliwi pokrycie kosztów bardziej zaawansowanego leczenia i transport medyczny. Jeżeli posiadamy ubezpieczenie prywatne należy zapoznać się z jego warunkami, gdyż w większości przypadków ubezpieczeniem objęte są koszty leczenia powyżej pewnych kwot, które należy samemu opłacić. Turyści wybierający się na szlaki górskie powinni mieć odpowiednią polisę, gdyż za akcje ratownicze prowadzone przez górskie pogotowie w Bułgarii wprowadzono wysokie odpłatności.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach i przestrzegać podstawowych zasad higieny. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min. Szczepienia ochronne nie są wymagane i nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, niemniej przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo.

Dokumentem uprawniającym do wjazdu i wyjazdu z Bułgarii tak jak i innych krajów Unii Europejskiej jest dowód osobisty lub paszport, jednak podróżując autokarem czy samochodem przed wyjazdem należy się upewnić czy trasa nie przebiega przez kraje, gdzie wymagany jest paszport. Na terenie Bułgarii bez wizy można przebywać 90 dni w ciągu 6 miesięcy, a okres ważności paszportu nie może być krótszy niż dozwolony czas pobytu.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasady polskiej w Sofii  http://www.sofia.polemb.net

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Bułgarii
Bułgaria, Sofia, Chan Krum 46, 1000
Tel.: +359 2 987 26 10 Tel. dyżurny: +359 888 54 34 00
sofia.amb.sekretariat@msz.gov.pl
http://www.sofia.polemb.net